تولید یکی از ارکان مهم اقتصاد است و به لحاظ اقتصادی، در بسیاری از کشورها تولید در بخش های مختلف از عوامل اساسی برای توسعه اقتصاد ملی به شمار میرود. از این حیث که تولید کشور با سرمایه گذاری شکوفا می شود، سرمایه گذاری در تولید نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می کند. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که افزایش سرمایه گذاری در تولید یکی از عوامل اصلی رشد و توسعه اقتصادی آن ها بوده است.
به طور کلی سیاست گذاران حوزه های اقتصادی با استفاده از سیاست های کلان اقتصادی و با ایجاد مشوق ها و عوامل انگیزشی مناسب، همواره سرمایه گذاران را به مشارکت در انجام پروژه های سرمایه گذاری ترغیب می نمایند. در حال حاضر همه نظامهای اقتصادی دنیا، سیستمهای تامین مالی شامل بانک، بیمه و بازار سرمایه، وظیفه ایجاد، جمعآوری، توسعه منابع مالی و افزایش دارایی را برای سرمایهگذاری در حوزههای تولید و کسبوکار برعهده دارند. از این منظر که بهرهگیری از تکنیکهای مدیریت مالی در سرمایهگذاری نیازمند فرهنگسازی است، ایجاد فرهنگ سرمایه گذاری در کشور می تواند در موضوع مهم توسعه سرمایه گذاری در تولید نقش موثری داشته باشد. در این راستا رسانه ها یکی از مهم ترین عوامل تبلیغ و ترویج توسعه سرمایه گذاری هستند که با تولید برنامه های حمایتی می توانند در معرفی سرمایه گذاران و برندهای آنان و آثار رفاه اجتماعی حاصل از سرمایه گذاری مردم در امر تولید اثرگذار باشند. همچنین در زمینه ارتقای فرهنگ سرمایهگذاری در حوزههای صنعتی و اقتصادی، باتوجه به محدودیتها و موانع احتمالی، تکریم تولیدکنندگان کشور، باتخصیص بودجه کافی به بانک ها و تسهیل شرایط دریافت وام مورد نیاز بخش های تولیدی، بسیار حائز اهمیت است تا امکان تامین مالی طرحهای تولیدی در کشور تقویت شود.
البته توسعه حوزههای کسبوکار و بازار سرمایه در چند سال اخیر و توسعه موسسات و نهادهای مالی یا اعتباری جدید برای تامین مالی فعالیتهای تولیدی و صنعتی، منجر به آشنایی دستاندرکاران بخش کسبوکار با این نهادها و درخواست تامین منابع مالی از این طریق شده است و از سویی شرکتهای موفق و پیشرو میتوانند با هزینه ناچیزی نسبت به سایر روشها و تکنیکهای سرمایهگذاری، منابع مالی موردنیازشان را با بهرهگیری از اوراق سلف تامین کنند، زیرا استفاده از روشهای نوین سرمایهگذاری از طریق بازار سرمایه یک مزیت رقابتی برای سازمانهای اقتصادی و شرکتهای مختلف است.
لیکن بهرهمندی از این نوع تسهیلات برای بخشی از تولیدکنندگان امکانپذیر نیست، به همین لحاظ بسیاری از پروژهها و طرحهای نیمهتمام و پروژههای کلان بخش خصوصی بهدلیل تامین نشدن وثایق لازم، امکان تامین مالی، بهرهبرداری از پروژه یا طرح و حضور در بازار سرمایه را ندارند. بنابراین بازار سرمایه باتوجه به قابلیتهای خود میتواند در تامین مالی پروژههای جدید نقشآفرین باشد. برای تکمیل پروژههای زیربنایی حوزههای صنعتی و اقتصادی و راهاندازی آنها، تخصیص منابع موردنیاز کسبوکار با جمعآوری منابع مالی لازم از متقاضیان سرمایهگذاری در بخش تولید بسیار مهم است.
ذکر این نکته ضروری است که از سیستم اقتصادی و نظام مالی ایران بهعنوان یک نظام بانکمحور یاد میشود، مدیریت دارایی، افزایش سرمایه و تامین منابع مالی از طریق نظام بانکی انجام میشود و اجرای این سیستم منجر به افزایش درخواست انواع تسهیلات از شبکه بانکی و افزایش سود تسهیلات شده که درنهایت به نفع حوزههای تولید و اقتصادی نیست، زیرا سود متعلقه منجر به افزایش هزینه در بخشهای تولید و کسبوکار خواهد شد.
تحولات اخیر در اقتصاد کشور آثار مثبت و منفی فراوانی بر مدیریت مالی بخشهای صنعتی و اقتصادی داشته است. این تحولات همچنین سبب شده نیاز بخشهای مختلف صنعتی و تولیدی کشور به سرمایه افزایش یابد و این افزایش تقاضا برای جذب سرمایه در شرایطی رخ داده که بانکها نیز منابع مالی کافی برای تامین نیاز مالی این بخشها را در اختیار ندارند. البته بخش صنعت در کشورهای توسعهیافته برای تامین نیازهای مالیشان به دریافت تسهیلات بانکی و اعتبار از بانکها بسنده نمیکنند، بلکه تسهیلات بانکی تنها یکی از منابع تامین مالی در این کشورهاست و این نشانگر این است که بازار سرمایه در ایران، توان پاسخگویی به همه نیازهای مالی حوزههای صنعتی و اقتصادی کشور را ندارد.
در چنین شرایطی بهرهگیری از تکنیکهای مدیریت مالی و مدیریت داراییهای دولت در حوزههای مختلف تولید، حملونقل، کشاورزی و…، میتواند تامینکننده بخش عمده نقدینگی موردنیاز این بخشها باشد. همین طور استفاده از تکنیکهای مدیریت مالی برای تخصیص داراییهای عمومی سبب بهبود بهرهوری، روان سازی کسبوکار و سالمسازی بازار میشود و میتوان با استفاده از پتانسیل بازار سرمایه، بهرهوری را بالا برد.
همچنین مشارکت با بانکها و موسسههای اقتصادی و مالی خارجی نیز بهعنوان یک راهکار اساسی باید مورد توجه قرار گیرد و زمینه حضور آنها با هدف توسعه اقتصادی در کشور فراهم شود. تقویت و توسعه فرهنگ سرمایهگذاری به منظور توسعه کشور در حوزههای مختلف صنعتی و اقتصادی با مدیریت داراییها امکانپذیر است.
در همین راستا، باید بهرهگیری از مدل مدیریت داراییهای عمومی و داراییهای بازار سرمایه تقویت شود، زیرا بازار سرمایه حتی در شرایط رکود تورمی محل خوبی برای تامین منابع مالی بخش صنعت است. کارشناسان اقتصادی معتقدند، توسعه کسبوکار مهمترین عامل رشد اقتصاد یک کشور محسوب میشود و بازار سرمایه ایران میتواند علاوه بر توسعه اقتصاد و صنعت کشور در توسعه مشاغل و کسبوکارهای مختلف نیز نقش موثری داشته باشد و با استفاده از منابع بازار سرمایه، بسترها و زیرساختهای موردنیاز برای توسعه صنایع، حملونقل، آموزش، فرهنگ، درمان، ارتباطات، آبرسانی و… فراهم میشود. براین اساس لازم است مقررات و مشوقهای لازم تسهیل شود.
امیدواریم در این عرصه با روش حمایت از صنایع ارزشآفرین کشور و با هدایت منابع مالی بهسوی حوزههای مولد اقتصاد کشور، رونق تولید و مقاومسازی اقتصاد کشور تحقق یابد.
* شهرام شیرکوند ، حائـز ۳۴ رتبـه برتر در جشنواره های بین المللی و ملی مطبوعات و خبرگزاری های کشور